هدیه دادن رسمی است که نخستین بار از ایران برخاسته و به سایر نقاط جهان شیوع پیدا کرده است. در واقع رسم هدیه دادن، هدیه گرفتن و صله رحم رسمی است کاملاً ایرانی که از دوران باستان برخاسته و حدود ۷ تا ۸ هزار سال قدمت دارد .
هدیه دادن در زمان قدیم
همین کاربرد هدیه در ایام قدیم است که باعث حفظ روابط اجتماعی و عاطفی عمیق میان افراد و اقوام ایرانی شده و بین آنها پیوستگی و پیوند اجتماعی برقرار کرد و بدین ترتیب هدیه دادن به عنوان یک سرمایه اجتماعی شناخته شد. سرمایهای که افراد آن را در موقعیتهای مختلف به کار میگرفتند .
در ایام قدیم و حتی هماکنون در برخی ایلات و عشایر مردم و اقوام بر این باورند که نهتنها هنگام شادیها بلکه در مراسم خاص عزاداری نیز باید به فکر یکدیگر باشند و آنها هنگام شرکت در مراسم ختم و عزاداری به صاحب عزا برنج، روغن و… به نشانه همدردی میبخشند.البته این رسم در قدیم به شکل حمایت عاطفی بزرگترهای فامیل ابراز میشد.
در ایام قدیم هدیهها شامل گل، ظروف سفالی و به طور کلی اشیا و وسایل دستساز بودند و افراد براساس موقعیت و ویژگی فردی که قصد هدیه دادن به او را داشتند اشیای متفاوتی را هدیه میبردند اما امروزه هدایا بیشتر رنگ مادی به خود گرفته به طوری که صرفاً برای فخرفروشی به یکدیگر هدیه میدهند .
از آنجا که جامعه ما به سمت مادیگرایی پیش می رود مسلماً ویژگیهای شخصیتی افراد نیز به سمت و سویی حرکت میکند که تمامی پدیدههای اطرافش را از دریچه مادیگرایی میبیند و معتقدند هدایای مادی ارزشمندتر و ماندگارتر است.
تاثیرات روانی هدیه دادن
هدیه چه به صورت مادی باشد و چه معنوی اثرات روانی زیادی هم بر فرد هدیه دهنده وهم هدیه گیرنده دارد. زیرا فرد هدیه دهنده به این ارزش معنوی در ذات خود رسیده است که اکنون وقت قدردانی، تشکر و احساس و ابراز همدلی و درک متقابل است و در عوض فرد هدیه گیرنده نیز به ارزش معنوی آن پی خواهد برد.
به طور کلی زمانی که فرد هدیه گیرنده با دریافت هدیه به این نتیجه میرسد که برای طرف مقابلش مهم بوده است و در خرید و انتخاب هدیه وقت، انرژی و هزینه فکری و روحی صرف شده است حتی اگر این هدیه ساخته دست او هم نباشد، برایش ارزشمند است خصوصاً آنکه فرد هدیه گیرنده احساس کند که با نوع هدیهای که دیگری به او داده است، ارزش و قدر و منزلتش از سوی فرد هدیه دهنده درک شده است .
بنابراین سنخیت و نوع هدیه با موقعیت پیش آمده و ویژگیهای شخصیتی فردهدیه گیرنده از اصلهای بنیادی فلسفه هدیه دادن است. وقتی ما برای کودکی یک وسیله اسباببازی میخریم این پیام را به او انتقال میدهیم که دنیایش را درک کردهایم و همین مسئله آغازگر یک ارتباط عاطفی عمیقتر میشود . پیش از آن که هدیهای خریده شود رعایت یک نکته ضروری است و آن این که هدفمان از خرید هدیه را مشخص کنیم. تا قصد و هدف اصلی را مشخص نکنیم تهیه هدیه مناسب امکانپذیر نخواهد بود. هرچند برخی ارزشها در جامعه ما کمرنگتر شده و فلسفه اصلی هدیه دادن که در فرهنگ ما ریشه دوانده بود با شروع مادیگرایی به فراموشی سپرده شده است.
هدیه گران قیمت همیشه کارامد نیست !
گاهی اوقات هدیهای گرانقیمت شادی زیادی به همراه دارد و صمیمیت را افزایش میدهد اما در برخی موارد خصوصاً وقتی دلخوری پیش آمده و کدورتی شکل گرفته باشد، ارزشمندترین هدایا نیز تأثیر عاطفی و روانی گذشته را احیا نخواهد کرد و شکل و نوع هدیه در این باره فرق میکند .
هدیه گرفتن برای مردان سخت نیست !
همیشه خریدن هدیه برای مردان مشکل بوده است . با رسیدن مناسبتهای مختلف با خود میگوییم:”چه هدیه ای به او بدهم تا واقعا دوست داشته باشد و خوشش بیاید؟
اگر شما همسری را دارید که هرچیزی را که بخواهد دارد،باز هم باید هنگام خریدن هدیه دقت کنید.خریدن هدیه برای مردان مخصوصا چیزی که واقعا دوست داشته باشند کار مشکلی است . زمانی که احساس می کنید هیچ هدیه عالی برای شاد کردن یک مرد ندارید ،این نکات به شما کمک می کند که از روانشناسی هدیه دادن به مردان آگاه شوید و هدیه ای منحصر به فرد انتخاب کنید.
اصول روانشناسی هدیه
۱ – کاربردی فکر کنید نه احساساتی :
پروفسور مارگارت راکر دکترای روان شناس و کارشناس در حوزه هدیه دادن می گوید:”در یک رابطه،مردان بیشتر از زنان دوست دارند هدیه ای دریافت کنند که بیشتر از میزان پول پرداخت شده،کاربرد داشته باشد .به طور مثال ممکن است زنی از یک خانه پر از گل رز هیجان زده شود ،اما یک مرد ترجیح میدهد وسیله ای قابل استفاده داشته باشد .
۲ – به آنچه می خواهد گوش بدهید :
معمولا خانمها با اشاره هایی غیرمستقیم در مورد هدیه مورد علاقه خود صحبت می کنند،اما مردها دوست دارند آنچه را که می خواهند به طور مستقیم بگویند . به جای اینکه بیرون بروید و یک هدیه سورپرایز بخرید،به راحتی خریدن آنچه که مرد خواهان آن است ، میتواند هدیه ای ایده آل باشد . نکته کلیدی این است ، به چیزی که یه مرد میخواهد توجه نشان بدهید و بخرید نه چیزی که شما میخواهید و یا فکر می کنید که او میخواهد .
۳ – هدیه خود را مطابق با علایق او تهیه کنید :
زمانی که به دنبال هدیه ای کاربردی برای مردان هستید اطمینان حاصل کنید که هدیه شما مطابق علاقه اش باشد .
۴ – از دادن هدایای کلی و سرسری خودداری کنید :
بیشتر ، خانمها از این روش هدیه دادن استفاده می کنند تا آقایان . بیشتر مردم از جمله مردان برای هدایای سرسری و کلی ارزشی قائل نیستند.هدایای کلی و سرسری،مثل جوراب و لباس زیر که هر سال به مردی هدیه داده اید {مخصوصا در عید}،هدایای بی بها و کم ارزش تلقی می شوند .
راکر می گوید:”چیزی را که در گنجه دارید و آن را به هرکسی میتوان هدیه داد ، هدایایی کم ارزش هستند.
۵ – هدیه ای جالب بدهید :
معمولا مردان از هدیه های جالب خوششان می آید.البته استثنا هم وجود دارد . کسانی که حقوق ثابت دارند ترجیح می دهند چیزی را داشته باشند که نیاز دارند.نکته کلیدی یافتن چیزی است که مردان از آن استفاده خواهند کرد و کاربردی باشد،اما چیزی که در عین مورد استفاده بودن،جالب هم باشد،نه چیزی که فقط مربوط به کار باشد .
۶ – در خریدن هدیه کمی فکر کنید :
همه هم دوست دارند حس کنند که مورد توجه اند و یک هدیه بافکر میتواند به آنها این احساس را بدهد که مورد علاقه و مورد حمایت هستند . چه چیزی یک هدیه را با فکر می کند؟ پیدا کردن چیزی که او می خواهد و به آن علاقمند است.در سایتهایی که هدایای جالب و منحصر به فرد پیشنهاد می کنند ، جست و جو کنید . به طور جایگزین ، بعضی وقتها هدیه ای که خودتان برای او درست می کنید می تواند بهترین گزینه باشد . مثل تصویری که خودتان طبق سلیقه او انتخاب کرده اید ، یا یک جعبه از شیرینی های خانگی مورد علاقه اش .
و در پایان به این نکته از دکتر هدی خسروان که میگوید :برای رفع کدورتها هدیه ارزشمند گزینه مناسبی نیست و حتی ممکن است اتفاق ناگوار را جلوه نامطلوبتری ببخشد .در این قبیل موارد بهتر است افراد با یک شاخه گل یا دعوت فرد دلگیر شده به یک جلسه و نشست در فضایی مطلوب و صحبتکردن و یا عذرخواهی از او کینه و کدورتها را رفع کنند. بنابراین درک موقعیتها از اصلهای نخستین در رعایت روابط صحیح اجتماعی و عاطفی است .توجه کنیم .